Nga Sven Aurén
Përkthyer nga Adil N.Biçaku
ORIENTI EUROPES
NË PORTËN E TË PANJOHURVE
Land af Albania ! Let me bend mine eyes
On thee, thou rugged nurse of savage men.
Lord Byron.
Memorie.al/Në librin “Orienti i Evropës”, autori i veprës asht suedezi Sven Aurén. Janë përshtypje udhëtimi nga Shqipëria nga mezi i viteve ‘30. Përjetimet e tij direkte, pa asnjë retushim.
Me një fjalë përkthimi i librit ka për të sjellë tek lexuesi shqiptar, vlera origjinale njohje të asaj historie që ne nuk e kemi njohur dhe jo pak vazhdojmë, ta njohim dhe tani të deformuar nga interesa të momentit.
Tani pak për atë që ju adreson këta rreshta: Quhem Adil Biçaku. Kam punuar dhe jetoj mbi 50 vjet në Suedi, pa e shkëputur për asnjë moment, mendimin dhe ndjenjën nga Shqipëria jonë.
Tani jam në pension dhe jetoj me gruan dhe fëmijët, këtu në Stokholm. Duke qenë një kohë e gjatë, nga evolucioni i gjuhës shqipe, që natyrshëm, ka ndodhur gjatë këtyre dhjetëvjeçarëve, jam i vetëdijshëm për vështirësitë, jo të vogla me të cilat do të ndeshem, për t’i dhënë lexuesit shqiptar, përjetimet e origjinalit.
Prandaj do t`ju isha shumë mirënjohës, nëse së bashku do të gjenim një mënyrë praktike bashkëpunimi, për ta përkthyer këtë libër me vlera të shumë anshme.
Moralisht do të ndihesha shumë i lehtësuar, duke shlyer një pjesë të borxhit, që kemi të gjithë ne shqiptaret, karshi Shqipërisë sonë, veçanërisht në këto kohë që vazhdojnë të jenë kaq të trazuara.
Me shumë respekt
Adil Biçaku
Shqipëria është një vend i pa rëndësishëm malor, që ndodhet diku në Ballkan në Evropën e Jugut. Banohet nga një sasi fisesh, fatkeqësisht të përmendur për karakter të ashpër, primitiv malësore. Jetojnë vetëm me plaçkitje. Ata mësyjnë udhëtarë e qetë, të cilët i grabisin deri në dhembët e floririt dhe i lejnë zhvesh në ndonjë qafë mali, pa mbrojtje viktimë ujqish dhe arinjsh.
Për zbavitje qëllojnë nishan në zogj, që ka me shumicë, kështu që kusarët e vjetër i përdorin hutat me aq mjeshtëri, që është e njohur dhe e dëshmuar në Ballkan. Gjatë netëve të errëta, vlojnë flakët e zjarreve nga majat e maleve. Burrat përdredhin mustaqet e gjata dhe tregojnë për bëmat e tyre, kështu që rrenat u dalin sikur flakë blu nga goja. Gratë me sy të zgurdulluar, dëgjojnë me admirim.
Vendi ka një eksport jo të vogël prej letrash shantazhi. Kryetari i përbashkët i fiseve quhet Zogu, një njeri i shkathët, ish-bari dhensh, që ka bërë një karrierë të shpejtë, i zellshëm në zënie pusie, në qafat malore më të trafikuara. Emrat e qyteteve dhe pozicionet gjeografike, nuk mund të përcaktohen.
Ju qeshni? Por kur unë në këtë moment po shoh përgjigjen e anketës shqiptare, që plotësova para udhëtimit prej Stokholmi, midis shokëve dhe miqve, më duken të vogla ekzagjerimet.
Unë pyeta njerëz nga zanate dhe interesa më të ndryshme. Shqipëria qe “ai vendi hajn diku, që se di mirë se ku”. Shqipëria qe diçka e zymtë, e dyshimtë, pa rëndësi. Nuk kishte kufij të caktuar, asnjë organizim, asnjë funksion. Kishte sigurisht një gjurmë krimi kvasirromantik dhe gati jo ndonjë far ngjalljeje interesi. Përkrah Xhon Bullit dhe Daj Samit, ky kombi i pa njohur, dukej si një bandit morracak i tipit të vjetër.
Unë jam shtri ne shtrat dhe mendoj për atë anketën. Motori i vaporit ka ndaluar. Unë dëgjoj zhurmën e vinçave dhe ushtimën e këmbëve në skelën e Durrësit. Por kur çohem dhe hap perden e dritares, shoh vetëm një pamjen blu të qetë të Adriatikut. Kabina ime s´është nga ana e skelës.
Hapet dera. Zëri i përgjegjësit.
-Erdhëm, zotëri. Një orë para kohe! Dera e kabinës mbyllet prap. Ai lloj toni, është fare i veçantë “një orë më përpara”, që të kujton se lidhja e Barit-Durrës, bëhet nga një vapor italian, kapiteni i të cilit e di se çfarë kërkon Musolini, nga djemtë e Italisë së re.
Tani gjendem në bregun e vendit të kusarëve. Do më përshëndesin me sulm dhe të shtëna pushkësh, sipas stilit tradicional? Zemra e një gazetari të vjetër, nuk mundet të shmangë dhe t´u përballojë dridhjeve të mundshme, përpara kësaj mundësie. Apo do të tregohet thellësisht të evropianizuar, si gjysmë burra me kapele cilindrike, jaka të ngrira dhe dollakë.
***
Unë kurrë nuk jam ngjitur shkallëve ndonjëherë, kaq shpejt përpara. Me kollaren në njërën dorë dhe jakën në tjetrën, sulem nëpër shkallët dhe dal jashtë në kuvertë – në anë të gabuar. Kam ende veç një det blu monoton, përpara meje. Por kur nxitoj për në sallonin e duhanit për të dalë jashtë, në anën e kundërt të anijes, qëndroj i shtangur.
Përballë meje, në anën tjetër të dhomës, në kornizën e derës së ngushtë të hapur, shoh pikturën e natyrës shqiptare, të pa imagjinueshme, mahnitëse. Unë shoh katër vargmalesh të zhveshur, me nuanca bojë hiri të ndryshme. Në fund të panoramës, shkëmbinj kryeneçë me formacione të çrregullt dhe gri të murrët, male kusarësh dhe aventurierësh, më të egër dhe më romantike, se sa unë kurrë ndonjëherë kisha mund të ëndërroja.
Dhe dy shpate të buta bojë hiri të çelët, më tutje dy linja të gjata, në një nuancë të hapët, që unë nuk mund t’i dalloj, ku puqen me horizontin e kaltër, një masiv gjigant alpesh, ku majat e tyre shkëlqejnë nga dëbora. Nuk shoh gjelbërim, as shtëpi. Kjo është vetëm një tablo malesh. Unë pothuajse qëndroj dhe pres që të hyjë kontrolluesi, nëpër këtë skenë të hapur të mrekullueshme, për në sallonin e duhanit dhe me një kapele madhështore hajni dhe me këmbë-kryq, të deklamojë disa strofa nga Rinaldo Rinaldini.
Kur unë nëpër kornizën e kabllos, dal jashtë në kuvertë të anijes, hapet horizonti i të pamurit. Nuk është vetëm mal.
Poshtë meje shtrihet qyteti i Durrësit, me shtëpia të thjeshta dykatëshe, me një mori çatish primitive. Në anën tjetër të qytetit ndodhet, një xhami e vogël, me një minare si shtizë, që turpërohej të drejtonte gishtin tregues, drejt qiellit për thirrje, në buzë të botës Perëndimore.
Në të djathtë, shëtitorja bregdetare, kalon në një plazh të bukur pa mbarim, rërë të bardhë deti, një plazh i vdekur, pa hotele, pa kabina, pa plazhista. Në anën e majtë të qytetit, me zor janë ngjit shtëpiat deri në gjysmë të rrugës, në atë breg të madh. Është vetëm një, që është ngjit deri në majë të kodrës, një si pallat ose si vilë, në bojë tjegulle të kuqe. Tarraca të mrekullueshme, rrethojnë ndërtesën. Në majë të mureve, shihen shandanë pompoze.
Është kjo një banesë private, atëhere i zoti paska një peizazh përrallorë, përball vargmalet, dëborën e alpeve, mbi detin Adriatik, prej ku ai mund të shikojë udhëtimet e vaporëve, drejt lindjes së afërme dhe orientit. Ai ka gjithashtu një shtëpi, që duhet të ndihet krenar për te, një kështjellë në kufi midis Lindjes dhe Perëndimit. Një banesë ideale, për një eremit të pasur…!
Dikush më prek me bërryl, kur qëndroj në parvazin e barkës. Është ai gazetari i vogël italian, që unë qesh i detyruar të bisedoj, një orë të plotë me të, pasi u nisëm prej Barit, dje në darkë. Ai është fashist i flakët, por në vend që të ketë një shenjë fashiste, ka një damkë të madhe, të neveritshme në jakën e xhaketës dhe me anë të kësaj, ai mendon se është detyrim i pa shmangshëm, të paraqesë popullin italian, si kulmin e civilizacionit dhe Shqipërinë, si një shtet barbarë, të pa ndreqshëm. (“Por me ndihmën e Il Duçes, do të kemi sukses me i bë njerëz edhe shqiptarët”.)
-Ai është pallati veror i Mbretit, atje në majë të kodrës, më thotë me kënaqësi. Ai quhet faktikisht pallat, shton ai me një qeshje ironike. Nocioni dhe shprehja, në këtë shtet nuk kanë të njëjtën përmbajtje, si në Suedi dhe Itali. Ju e kuptoni, zotëri, një turist në Shqipëri, duhet ta zbresë standardin e jetesës, mjaft gradë. Këtë e keni me të vërtetë të qartë ju besoj, besoj unë? Para së gjithash shpresoj, që ju të sqaroni zonjën tuaj, për këtë gjë. Unë e theksova dje në darkë…!
-Signor, përgjigjem unë i irrituar, qartë që unë nuk kam harruar atë që ju më thatë dje në darkë. Unë di, se Shqipëria është një vend primitiv, që nuk të ofron diçka në interes, të një të huaji dhe asnjë ndjenjë, që Ne, të civilizimit perëndimorë, e shohim si të drejtë, apo të pa drejtë.
Unë e di, që shqiptari është i prapambetur, dembel dhe i pabesë. Unë e di, që kurrë nuk duhet të kisha ardhur këtu, por me që unë me kokëfortësinë e budallait për këtë qëllim, të paktën të kisha lënë zonjën në shtëpi. Unë e di, që ju signor, në rangun tënd, kurrë nuk kishe dash me marrë zonjën me vete këtu. Po ashtu e di, se vetëm në sajë të Italisë, që Shqipëria mund të ekzistoj si emër komb i pavarur dhe Shqipëria, kurrë nuk mund t´ia shpërblejë, detyrimin falënderues shtetit vëlla, në anën tjetër të Adriatikut…!
Redaktori italian u ndie i ofenduar, sepse pa me sy të vrenjtur.
-Ju duket se nuk keni kuptuar asgjë fare, se çfarë kam thënë, thotë ai i ofenduar.
-Por prano të paktën, magjepsjen në këtë peizazh të alpeve!
Neve sodisim mbi vargmalet bojë hiri. Pamja është magnetike. Retë janë ulur pak dhe janë zbuluar, maja të reja dhe formacione thepash krenar. Ky është një terren i ashpër, por është natyrë, mrekulli, natyrë e pa prekur. Unë besoj se që Pekili* (Pequevilli) i vjetër, që e quajti Shqipërinë, për Zvicrën e Ballkanit dhe me atë konsideratë, ai udhëtari i famshëm, i bëri Shqipërisë një kompliment. Por në fakt, ky nuk qe asnjë kompliment. Kjo natyrë nuk ka asgjë me bukuritë, si në kartolina të Zvicrës, nga ky kontrasti idilik, midis majave të alpeve, si topa sheqeri dhe gjelbërim intensiv, me shtëpi të këndshme, si të kukullave. Këtu çdo gjë është virgjër.
Shikimet tona ndeshen sërish. Nuk shihet as më i vogli vlerësim, në sytë e italianit.
-Signor, thotë ai me një ton të ulët dhe informues, nëse do të ishim në Korfuz, që gjendet përballë skajit të jugut të Shqipërisë, do të kishim po të njëjtën panorama, para syve. E dini ju se çfarë i tha Bethmann-Hollwegu Wilhemit të II-të, kur dy zotërinjtë prej rezidencës së Kajzerit në Korfuz, kur ata së bashku vështronin malet e Shqipërisë? Këtë vend nuk do ta merrja edhe sikur të ma falnin, tha ai. Në asnjë mënyrë! Unë them të njëjtën.
Ai përshëndet dhe largohet matanë në kuvertë, që tani – këtë e shoh në qëndrimin krenarë të tij – jo më është një kuvertë anije por vija private e tij triumfale.
***
Kur unë qëndroj aty, pak si i mërzitur, vjen bashkëshortja ime, lart në kuvertë dhe dalim në tokë. Poshtë platformës së anijes, kishin zënë vend një numër i konsiderueshëm përfaqësuesish të popullit shqiptarë: një grumbull burrash, me xhaketa të grisura dhe me shallvare të gjerë, të gjithë me qeleshe në kokë dhe të gjithë me zë shurdhues, të nxirë nga dielli, djem të pashëm, që donin t´na transportonin, për në kryeqytet. Tirana shtrihet në brendësi të vendit, tridhjetë kilometra prej bregdetit dhe për të shkuar atje, duhet me marrë autobus ose taksi.
Ata gjestikulojnë me të madhe dhe tregojnë veturat e tyre. Mbretëron një kontrast i çuditshëm, midis shoferëve dhe automjeteve të tyre. Kombinimi i veshjes lindje-perëndimi, të zotërinjve shofer, është një mizerje. Veturat të befasojnë me elegancën e tyre. Ka edhe një ‘Kadillak’ në formë gullashi. Ata kërkojnë çmime të ndryshme, për në Tiranë, por edhe çmimet më të larta, janë në nivel të ulët e modest. Civilizimi Italian, siç duket nuk ka pasur sukses në këtë pikë. Shoferi shqiptarë vazhdon të mbajë ndjenjën e korrektesës.
Nëpër këtë garë të grumbullit të shoferëve, hap rrugën një përfaqësues tjetër i popullit shqiptarë, i gjatë, zotëri i hijshëm, me një lloj uniforme marinari dhe me shumë qëndisje në mëngët. Ai vjen drejt tek ne, nderon dhe prezantohet, kapiteni i Durrësit.
-Unë sapo kontrollova pasaportat, thotë ai dhe më tërhoqi vëmendjen, që një çift suedez i bënë vendit tim këtë nder. Unë nuk kam shumë dijeni për Suedinë, por unë di që është një komb shumë i zhvilluar dhe i respektuar. Unë kam qenë kapiten shumë vjet këtu, por deri tani veç disa suedez kanë zbritur në këtë port. Pra për mua është diçka e veçantë, kur vijnë vizitorë suedez dhe unë ç’frytëzoj rastin dhe u kërkoj falje, për këtë ndërhyrje. Këndej, ju lutem…!
Shoferët e kanë mbyll gojën, kur erdhi ky zotëria i rëndësishëm. Kapiteni i Portit ecën përpara nesh dhe pa e pas të qartë se përse, ne i shkojmë pas. Pas disa minutash shëtitje në heshtje, hyjmë në një kasolle, aty një tavolinë shkrimi dhe tri karrige dërrase, përbëjnë mobilimin spartan të saj.
-Zyra ime!
Neve ulemi ne karriget e drunjta dhe kavalieri, Kapiteni i Portit përplas duart, pas pak një individ ezmer me një fes të bardhë, u duk në derën e hapur. Ai dëgjon disa fjalë në një gjuhë të pa kuptueshme dhe zhduket, që pas ndonjë minute prapë të paraqitet, këtë herë me një tabaka tunxhi, në të cilën ka tre filxhanë të vegjël me kafe.
– Tradita e vendit, shpjegon zoti i shtëpisë.
Secili kap filxhanin dhe dukemi sikurse në ceremonitë suedeze kur ngremë gotat e rakisë.
– Mirësevini në Shqipëri! thotë kapiteni.
Kjo është kafe turke, që na fton. Ose më mirë me thënë, kjo është kafe shqiptare. Është e ngjashme me atë turken, që piqet me sheqer dhe shërbehet pa ajkë ose qumësht, por nuk është aq e ëmbël dhe jo aq e fortë. Kjo ka një aromë të shkëlqyer fare. Pastaj fillon një bisedë e gjallë. Kapiteni flet një frëngjishte të mrekullueshme dhe do me dit, njëmijë të dhëna, për vizitën tonë, planet tona, për situatën politike në Evropën qendrore, në se kemi fëmijë dhe në se mendojmë për të qëndruar në Durrës, apo do të nisemi direkt për Tiranë.
– Direkt për në Tiranë, i thashë unë.
Prish gjë në se ne vazhdojmë menjëherë? Durrësi të ofron mjaft për të pa. Ne do të vijmë prapë dhe kjo është krejt e natyrshme, që të kemi Tiranën, si bazë dhe pikënisje për udhëtimin tonë, nëpër Shqipëri. Një filxhan tjetër, madam? Kishim neve të njohur në Tiranë? Jo. Pra, ne s´do të kemi ndonjë vështirësi për të arritur. Duhet që të nisemi me të vërtetë menjëherë? Ashtu, atëhere menjëherë ai do të na rregulloj vend në tren.
– Në tren? pyeta unë i habitur.
Ky kapiteni xhentil, bën një buzëqeshje misterioze dhe na shoqëron jashtë zyrës. Atje përjashta ishte ‘Kadillaku’, që m’u para pak, më kishte tërhequr vëmendjen. Në timon ishte një leckaman me fes dhe shallvare dhe ngopet nga krenaria, mbi automobilin e tij të bukur. Një buzëqeshje dashamirëse por e ndytë duken në fytyrën e tij, në ngjyrë të murrme nga dielli. Edhe kapiteni shkëlqen nga kënaqësia e përgatitjes kaq dashamirëse. Bagazhi jonë tashmë është ngarkua, zhdoganuar dhe shënuar me shkumës të bardhë anash.
-Monsinjor, Shqipëria është një vend fukara dhe një vend i vogël, thotë ai më në fund dhe unë kuptojë në tonin e tij, se nuk është hera e parë, që ai përdor pikërisht këto fjalë. Por nuk është vetëm fukarallëku, që ne s´kemi asnjë metër hekurudhë. As edhe një metër, monsinjor! Një ndërtim eventual i një hekurudhe, do të ndeshte me vështirësi të pa dëgjuara, për të mposht terrenin malor shqiptarë. Makinat, janë trenat tonë. Ne kemi shumë makina dhe rrugë të mira. Para disa vjetësh flitej për një linjë hekurudhore, që me Durrësin si pikënisje, do të shkonte direkt për në Stamboll. Nuk u bë kurrgjë më, për atë punë dhe siç duket nuk ka për t’u bërë kurrë. Ne do të përpiqemi prapë se prapë t´i përballojmë. Au revoir, monsieur et madame, au revoir…!
-Kjo është kaq e vërtetë, shton ai, në se ju shihni disa linja hekurudhore gjatë rrugës për Tiranë, kështu që ju nuk do të besoni se unë gënjej. Ato janë vetëm disa mbeturina të ndryshkura dhe të pa përdorshme nga hekurudha e ushtrisë austriake, gjatë kohës së Luftës Botërore. Ajo qe që austriakët na lanë trashëgim, pas mbarimit të luftës. Ajo qe gjithçka, që morëm ne. Ai tund krahun e qëndisur – pothuaj si faturino treni! – dhe linja mbretërore e hekurudhës Durrës—Tirane niset. Shoferi leckaman, shkel pedalin e gazit deri në fund, “Monsieur le commandant du port de Durrazo”, së shpejti s´shihet më.
***
Prej një rruge kryqe kthehemi në rrugën kryesore të Durrësit, që nuk është as e gjatë, as dhe impresionuese. Shtëpi të shëmtuara, të ulëta të stilit evropian në rrëzë të trotuareve. Çdo derë të çon në një dyqan, çdo dy, në një kafe. Ajri nuk lëviz nga zagushia. Nuk shohim ndonjë grua fare, por rreth tavolinave të kafeve shihen burra zeshkan të përkulur mbi filxhanë kafeje të njëlloji, që ne para pak, pimë në zyrën e Kapitenit të Portit. Atmosfera në këtë rrugë nuk ka gjallëri. Nuk është as lindje as Perëndim.
Befas qëndron automobili. Shoferi ynë del dhe zhduket në një derë, të një shtëpie të vogël përballë. Ne presim plot pesë minuta dhe flasim, se si është më mirë që përsëri të kërkojmë mikun tonë kapitenin dhe t’i lutemi të na gjej një shofer, që mund ta ngasë dy minuta, pa ndaluar për të hyrë për të përshëndet tek shokë e miq, kur dëgjohet kërcëllima e menteshave të ndryshkura të derës. Paraqitet miku jonë. Ai ecën me kujdes. Në duar ka një tabaka tunxhi.
Në tabaka janë tre filxhanë të vegjël me kafe.
Habinë në fytyrën tone, ai e merr si shenjë vlerësimi e dashamirës. Ai na zgjat filxhanin secilit, mërmërit disa fjalë të pakuptueshëm, në gjuhën amtare, që është e pa mundur me dalluar, se ku fillojnë dhe ku mbarojnë fjalët dhe pastaj boshatis filxhanin, me një kënaqësi të dukshme. Ne bëjmë si ai. Njeriu duhet të marrë zakonet e vendit ku gjendet edhe në se nuk i duket kurrë aq çudi. Përveç kësaj është kjo kafe, ekzakt, po aq e mirë si ajo e para.
-Është tridhjetë kilometra midis Durrësit dhe Tiranës, i sugjerova unë zonjës sime, kur djali i Shqipërisë, shkon për të kthye tabakanë me filxhanët bosh. Ne kemi bërë afërsisht një kilometër dhe deri tashti, kemi arrit me dy filxhanë kafe për shoq. Bëhen gjashtëdhjetë filxhanë, deri sa të arrijmë në vend ose me fjalë të tjera, urgjent për të gjet një specialist stomaku. Nëse ka ndonjë specialist stomaku shqiptar. Është më mirë, në këtë rast, të gjejmë kapitenin prapë dhe të mundohemi me gjet ndonjë mënyrë tjetër.
-Masa e parë e tij do të jetë kafja, ma kthen logjikisht zonja ime.
-Le të ndodhë ashtu. Ma mirë një filxhan tjetër, se pesëdhjetë e tetë!
Kur njeriu ynë erdhi prapë, mundohem me gjeste intensive t’i them, që neve duam të kthehemi prapë në port. Ky është një burrë inteligjent, ky shqiptar. Ai shkëlqen me një buzëqeshje kënaqësie dhe pohon me kokë, që ai e ka kuptuar plotësisht. Me një herë me shpejtësi nis veturën dhe vazhdon rrugën. Drejt Tiranës.
Nuk mbetet asgjë tjetër vetëm të pranojmë. Kështu që pas pak e kemi harruar kafen e Shqipërisë, për një sensacion tjetër. Ne përballemi me orientin, një copë orienti të gjallë në tokë evropiane dhe në kohë moderne. Befas frenon vetura.
Para nesh ecën një gomar, një gomar i shëmtuat dhe mbi të një figurë piktoreske e përkulur, tundet si në djep. Ai ka një gëzof leshator lëkurë deleje mbi shpatulla dhe një qeleshe të zezë në kokë. Në fund të shallvareve një palë sandale gjithfarë ngjyrash, që i ka lidhur në këmbë me gjalma dhe nën krahun e majtë, mban një çadër të zbetë, gjysmë të hapur. Ai nuk reagon nga buria jonë. Ai është një filozof dhe një filozof, nuk nxiton kurrë.
Mbas gomarit ecën bashkëshortja e tij, me një boçe shumë të madhe mbi kokë. Ajo është tkurrur nga pesha e madhe dhe kurrizi i sajë, ka dalë mbi shpatullat. Në fytyrë mbanë një copë basme të trashë të zezë dhe vetëm sytë i ka lënë të pa mbuluar. Brekushet e sajë, janë të modelit të grave turke. Ajo e ka të vështirë të mbaj taktin dhe nuk përpiqet të tërheqë vëmendjen e burrit. Memorie.al
Vijon numrin e ardhshëm
Copyright©“Memorie.al”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e “Memorie.al”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj., pa autorizimin e “Memorie.al”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016
