Memorie.al / “Ne muarëm me një herë masa dhe për “reprezalje” dogjëm lagjen dhe pushkatuam 15 veta, që zumë nëpër shtëpia, ose rrugëve të katundit. Natyrisht kjo u bë vetëm këtu, dhe për arsye të pabesisë e të tradhtisë së tyre…! Një gabim ose më mirë devijim i vijës së Partisë, është bërë për herë të parë në Brigadën t’onë, që kur kemi kaluar në Veri, në katundin Sinë, ku u dogjën pa asnjë arsye shtëpitë e katundit, vetëm për hakmarrje të shokëve të vrar…”, shkruan në raportin e tij, Manush Myftiu, për Komitetin Qendror të Partisë Komuniste Shqiptare, në gushtin e vitit 1944.
Manush Myftiu, i cili ishte zv/komisar i Brigadës së Pestë Sulmuese, në raportet e shumta që i dërgonte Shtabit të Përgjithshëm, të Ushtrisë Nacionalçlirimtare partizane, të komanduar nga Spiro Moisiu dhe Enver Hoxha, në verën e 1944-ës, ku ai në mes të tjerash ka dëshmuar një varg krimesh të kryera nga komunistët, pasi brigadat partizane kaluan Shkumbinin dhe hynë për të mposhtur me armë gjithë Veriun e Shqipërisë.
Raporti i datës 5 gusht 1944, flet për kalimin e kësaj brigade në rrethet e Matit e Dibrës, ku ata veç ekzekutimeve të shumta, kishin djegur edhe fshatra të tërë, në shenjë hakmarrjeje pse mbështesnin forcat e Legalitetit.
Gjatë marshimit dhe inkursionit të tyre në Mat, Manush Myftiu, veçon pushkatimet e bëra nga forcat partizane të asaj brigade, në fshatin Kurdari. Lidhur me këtë ngjarje, midis të tjerash në raport-informacionin e tij, ai shkruan: “Populli i Matit, nuk na priti me luftë, veçse në Gurë, u përpoqëm me forca zogiste, të komanduara nga Hafuz Hasa e Sal Llani, dhe në Lis, me xhandarë.
Gjatë një përpjekje prej gati dy ditë, me forca gjermane që vinin nga Gryka për në Lis, Kurdaria, sidomos lagja ‘Skënderaj’, na goditi mbas shpine, pasi na kish lajmëruar më parë, se po të luftonim me gjermanët, do të na godisnin. Ne muarëm me një herë masa dhe për ‘reprezalje’, dogjëm lagjen dhe pushkatuam 15 veta, që zumë nëpër shtëpia ose, rrugëve të katundit. Natyrisht kjo u bë vetëm këtu, dhe për arsye të pabesisë e të tradhtisë së tyre. Krerët qen Allamanajt…”!
Më tej, në raportin e tij, Manush Myftiu përmend edhe një ngjarje të rëndë, ndodhur në Dibër, në fshatin Sinë, ku për hakmarrje, pse dikush kishte shtënë mbi partizanët, kishin djegur e plaçkitur gjithë fshatin.
Lidhur me këtë ngjarje, midis të tjerash ai shkruan: “…Një gabim ose më mirë devijim i vijës së Partisë është bërë për herë të parë në Brigadën t’onë që kur kemi kaluar në Veri në katundin Sinë, ku u dogjën pa asnjë arsye shtëpitë e katundit vetëm për hakmarrje të shokëve të vrar…”, sqaron në raportin e tij, zv/komisari Brigadës së V-të Sulmuese, Manush Myftiu.
Djegien e fshatit Sinë, e ka dëshmuar edhe vetë Kadri Hazbiu, në hetuesi, gjatë procesit të tij në tetor 1982. Dëshmia e tij në hetuesi më 26 tetor ’82, është zbardhur e plotë në librin e studiuesit Kastriot Dervishi, “Kadri Hazbiu, krimet dhe vrasja e tij”, ku Hazbiu citohet të këtë thënë në hetuesi:
“Duke hyrë në fshatin Sinë, nga një shtëpi qëlluan dhe vranë një shok tonin, si dhe u plagos zv/komandanti i batalionit. Në këto rrethana, unë kam urdhëruar të paralizohet personi që shtinte kundër nesh, duke i vënë flakën kasolles. Sipas këtij urdhri, iu vu zjarri kasolles dhe nga kjo arsye, personi që ishte brenda doli jashtë e, u vra nga partizanët.
Shokët e tjerë të batalionit, duke parë që po digjej kjo kasolle, pa ndonjë urdhër, i vunë zjarr shtëpive të tjera të fshatit. Për këtë çështje, unë jam thirrur nga komanda e brigadës dhe kam dhënë shpjegimet e sipërme, për djegien e fshatit. Veprimi u quajt i gabuar dhe aksidental, por ndonjë masë për mua, nuk u mor, pasi po atë ditë, Brigada IV-të, dogji fshatin Fushë Alie, pa pasur ndonjë shkak, mbasi në fshat hyri pa luftë…”!
Persona përgjegjës për djegien e Sinës, të përmendur nga Kadri Hazbiu ishin; Shefqet Peçi, Hysni Kapo, Hito Çako, Manush Myftiu, Et’hem Gjinushi, Delo Balili, etj. Në të njëjtin libër, për djegien e Sinës, studiuesi Kastriot Dervishi, veçon edhe këtë përshkrim, nxjerrë nga dëshmia e Delo Balilit:
“Në fshat bëhej një masakër e vërtetë, vriteshin njerëz, rrëmbeheshin bagëti, ushqime, bile edhe plaçka e qilima, me pretekstin se këto, i kishte marrë Halil Alia në Vlorë, një vit më parë”! Memorie.al
Marrë nga Kujto.al
