Nga NDUE DEDAJ
Memorie.al / Ishte rrëfimi i pazakontë i Dom Ernest Troshanit para Papa Françeskut, disa vite më parë në Katedralen e Shën Palit në Tiranë, që solli emërimin e tij Kardinal, (më 9 shtator 2016), një Kardinal “sui generis”, që për shkak të moshës së madhe, (asokohe 88- vjeçare), nuk do të marrë pjesë në mbledhjet e kardinalëve në Vatikan. Fakti që dhe Kardinali i dytë shqiptar, pas Dom Mikel Koliqit, njëzet e pesë vjet pas rënies së regjimit komunist, vjen nga radhët e të salvuarve të Klerit, prej diktaturës së proletariatit, tregon se ende për botën perëndimore, ai regjim nuk ka rënë.
Dhe me të vërtetë, sado përpiqemi për t’i maskuar, reminishencat e komunizmit janë ende të pranishme, përderisa profesorët e vjetër, në vend që t’i mëshojnë leximit dhe rileximit të veprës së Fishtës në shkolla, auditorë, Akademinë e Shkencave, venë e qëmtojnë njollëza në biografinë e poetit kombëtar, krejt në stilin monist.
E udhës do të ishte, që cilido nga njerëzit e letrave të lexonte për të rinjtë pjesë nga vepra e Fishtës, aq më tepër që tetori është shpallur muaj i leximit, kurse biografinë t’ua lëmë historianëve të së nesërmes e assesi atyre të sotëm.
Por me sa duket, figurën madhore të Fishtës, është e thënë ta ndjekin gjithnjë nga pas legjendat urbane, si ajo e famshmja e viteve ’70-të, se gjoja poeti paskësh deklaruar: “Le ta marrë vesh gjithë bota mbarë/ Se Pater Gjergj Fishta s’asht ma shqiptar”, një interpretim keqdashës i vjershës së tij satirike “Metamorfoza”, botuar në vitin 1907. Krejt ndryshe ndodh përtej nesh, ku meritat e çdokujt lexohen pa syze ideologjike dhe ashtu jepen dhe titujt, çmimet, emërimet etj.
Ne këtu e kishim “harruar”, meshtarin e shumëvuajtur shkodran që përloti Papën, por nuk e kishte nxjerrë nga vetja pikërisht ai, kreu i Selisë së Shenjtë, që fill pas shenjtërimit të Nënë Terezës, do t’i kthente dhe një herë tjetër sytë nga Shqipëria.
Ndërkohë që procesi shumëvjeçar i kanonizimit të martirëve të Kishës, kulmoi me shpalljen e 38 prej tyre, që do të lumturoheshin më 5 nëntor 2016 në Shkodër, emra të përndritur, si; shkrimtarët Dom Ndre Zadeja e At Vinçens Prenushi, Ipeshkvi Frano Gjini, At Gjon Shllaku, At Bernardin Palaj, etj. Pak nga pak, është kthjelluar një kuadër historik, i deformuar rëndë.
Sot dëgjon kudo të flitet për At Zef Pllumin dhe veprën e tij “Rrno vetëm për me tregue”, lexuar masivisht këto vite e përkthyer dhe në italisht, por lexuesi i painformuar sa duhet me persekutimin e Klerit Katolik, duhet të dijë se çdo prift i dënuar, ishte një; “At Zef Pllum”. Mjafton të hulumtohet pa reshtur në misionin e tyre human e kulturor, për ta ndjerë këtë.
Në këtë vështrim, ishte fat që u evidentua e nderua dhe një tjetër figurë, tashmë Eminenca e Tij, Ernest Troshani, duke u kurorëzuar dhe më shumë vepra misionare shqiptare.
Në një intervistë të para dy viteve, Dom Ernest Simoni (Troshani) tregonte se, kur ishte liruar nga Burgu i Spaçit në vitin 1981, e kishte bërë në këmbë për dhjetë orë rrugën prej atyre shkrepave të thepisur deri në Shkodër.
Duhet të ketë qenë një rrugë e lodhshme, aq e vështirë për t’u besuar, pas 18 viteve brenda telave me gjemba, me një pëllëmbë qiell mbi krye. Kishte punuar nëntokë dhe e kishte prekur përditë “ferrin”, e tash po ngjitej nga rrethi i nëntë i tij. Po ngjitej në qiell, si në ëndërr.
Nuk kishte kryer asnjë krim, thjesht kishte thënë një meshë për vdekjen e një njeriu me emrin Xhon Kenedi, që nuk ishte i “famullisë” së tij, por i kishës universale, çka i kishte kushtuar dënimin me vdekje, që më pas do t’i kthehej në burgim të gjatë politik, ku e ku më mirë se Dom Shtjefën Kurti, që kishte sakrifikuar jetën e tij, për pagëzimin e një fëmije në fillim të viteve ’70-të.
Dom Ernesti, bashkë me Dom Simon Jubanin e, meshtarë të tjerë të mbijetuar, e rindërtuan Kishën nga e para. Ai kujton se ka pajtuar dhe shumë gjaqe me Kryqin e Krishtit, një traditë e misionarëve në malet tona, që pas ‘90-ës zbriti në fushë bashkë me malësorët. Ardhja e tij si Kardinal në atë moshë, është për të na thënë se misioni nuk kryen asnjëherë për njerëzit e, kushtuar idealeve të larta.
Keni parë gjithë këto vite ndonjë të vuajtur të atij regjimi të “mbrohet” nga ajo kohë? Asnjë. Këtë e bëjnë vetëm ish-funksionarët e regjimit të djeshëm, apologjia e të cilëve, nuk ka sosur as pas një çerekshekulli, në ekrane, shtylla gazetash, apo ceremoni të ndryshme, pasi sërish ata kanë ithtarë.
Ata vazhdojnë marrin dekorata e medalje, më shumë në heshtje se publikisht, kurse të vuajturit prej tyre nuk ndihen, vetëm kur kujtohet ndonjë seli apo institucion prestigjioz ndërkombëtar.
Vërtet shoqëria e sotme është e kapërthyer nga debati dhe protestat qytetare për të penguar plehrat e huaja shtegtare, që quhen dhe mbetje, për të mos e ndotur më shumë këtë vend, ama është e habitshme se si ende, nuk kemi pastruar ndërgjegjen nga “mbetjet” ideologjike të komunizmit, si mënyrë të menduari, sjelljeje sociale, praktikë shtetërore e politike.
Kjo shihet dhe në mos reflektimin me dinjitet ndaj së djeshmes, gurëve të historisë, të vënë drejt apo shtrembër, me shkëlqimin e duhur ose jo, por duke qenë gjithnjë dyfarësh apo dy-polesh në qëndrimet tona, si në rastin e martesës së trashëgimtarit Mbretëror, që thjesht mund të quhet diçka normale brenda anormalitetit shqiptar, etj.
Debati për çdo gjë, qoftë dhe ai televiziv e me panele të zgjedhura, pa pasur një shkas të mirëfilltë, nuk është demokraci, por të kujton ku e ku mbledhjet e dikurshme, të zhurmshme të Frontit Demokratik, gjithë stisje e përgojime.
Në emër të publikes, nuk ka kuptim të debatohet sot e nesër diçka për të cilën publiku nuk ka kurrfarë interesi. Duhet të kemi herë pas here ngjarje si kjo e Kardinal Troshanit, që të lartësojmë diçka më shumë te vetja, shoqëria dhe sidomos politika me “mbetjet” e saj, për fat të keq, të “riciklueshme”. Memorie.al
Copyright©“Memorie.al”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e “Memorie.al”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj., pa autorizimin e “Memorie.al”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016
