Nga Kastriot Dervishi
Memorie.al/ Një i internuar në kampin famëkeq të Tepelenës, ka zgjedhur një mënyrë origjinale për të shfaqur protestën e tij, kundrejt kushteve të jetesës në këtë kamp, me anë të një letre të shkruar me ironi, drejtuar diktatorit komunist Enver Hoxha. I internuari nuk ankohet, por “lavdëron” kushtet “e mira” të këtij kampi, ku thotë se nuk i mungonte asgjë atje, se me ushqim ishte shumë mirë, se po hante mish, çaj, makarona, se po vishej mirë, etj. Për të gjitha këto, ai shkruan se “tani po e njihte mirë partinë dhe pushtetin” shprehje e cila përsëritet disa herë. Letra e të internuarit, ndryshe nga të tjerat e këtij lloji, nuk kërkon asgjë, por vetëm lavdëron “kushtet” e mira të kampit, në kohën kur gjendja në këtë kamp ishte shumë e vështirë. Nëse i internuari do shkruante gjendjen në formën e vërtetë të saj, ky veprim mund të merrej për agjitacion e propaganda dhe ai mund të dënohej me burg politik. Për këtë arsye, kjo formë e maskuar revolte, është ndër më të rrallat e vërejtura në letrat e të internuarve, pothuaj unike gjatë gjithë periudhës së regjimit komunist të Enver Hoxhës e pasuesit të tij, Ramiz Alisë.
Kampi tela me gjemba i Tepelenës (1949-1953) ishte njëri nga më famëkeqët e këtij lloji që kanë funksionuar në Shqipërinë komuniste nga marsi i vitit 1945 e, deri në tetor të 1953-it. Kampet e këtij lloji ishin vende të izoluara, gati burgje, të përbëra në shumicë nga gra, pleq e fëmijë. Ato nuk ishin kampe pune të detyruar, pavarësisht se në raste të caktuara të internuarit janë përdorur për punë. Kampet e tilla të rrethuar tela me gjemba dhe me roje të armatosura nuk ishin formuar me qëllim për t’i përdorur personat që mbaheshin aty për punë të detyruar, por më shumë për t’i mbajtur të izoluar. Çarja e druve, transporti i tyre, punë të veçuara në bujqësi, rrugë, etj, nuk janë tipare për një kamp pune të detyruar. Kampet e punës të konceptuara për punime bonifikuese, ndërtime e më vonë në miniera, si ato të ngritura në: Jubë, Beden, Maliq, Shtyllas, kanalin Peqin-Kavajë, Tërbuf, Tiranë, Bulqizë, etj., janë ngritur në vendin e punës, kanë pasur karakter tjetër dhe nuk duhen ngatërruar me kampet tela me gjemba.
Letra e të internuarit Fezo Dajlan Llënga nga Bozhigradi i Korçës, dërguar Enver Hoxhës nga Kampi i Tepelenës, ku vuante dënimin
Tepelenë, 30.3.1952
I shtrenjti komandant z. Enver, udhëheqësi dhe drita e syve të popullit shqiptar.
Unë i internuari Fezo Dajlan Llënga nga katundi Koshnicë, Lokaliteti Bozhigrad, Rrethi Korçë, marr iniciativën t’ju shkruaj për sa më poshtë vijon:
Jam arrestuar nga organet e Sigurimit të Shtetit më 20 gusht 1950 dhe pa (u) marrë në pyetje, jam drejtuar për në kamp. Sigurisht, kam qenë fajtor karshi partisë dhe pushtetit, por do t’i jem mirënjohës për jetë partisë dhe pushtetit pasi, nuk kam qenë i aftë as për familjen time, as për partinë dhe pushtetin, mbasi unë tani e njoha partinë.
Cila është partia mbasi unë në shtëpi nuk kam pirë kurrë çaj, mish haja tri herë në mot. Kurse në kamp, kemi përditë çaj, mish, oriz, makarona, bukë gruri, rroba, këpucë. Përveç këtyre, sipas punës shpërblehemi dhe me të holla.
Doktori na vjen në (çdo) javë. Unë them me plot bindje se, nuk jemi në kamp, por jemi në dasmë. Dëgjojmë kampet e jashtme ç’heqin për copën e bukës.
Këtu na jep të kuptojmë cila është partia. Vetëm se kam merakun e familjes, pasi rrjedh nga një shtresë e varfër, nuk kam asnjë përkrahje. Kam nënën 70-vjeçe, kam bashkëshorten dhe dy djem, më i madhi 4 vjeç. Se unë për veten time këtë ushqim nuk e kam patur.
Kur të lirohem, sa të më tregojnë shokët e partisë në fshat se cila është partia, do t’ua tregoj unë, mbasi unë këtu në kamp e njoha shumë mirë cila është partia, pasi ka unë kam shërbyer në Ushtrinë Kombëtare më 15 korrik 1944 dhe jam liruar më 15 shkurti 1947, por nuk e kisha njohur mirë cila ishte partia.
Por në kamp e njoha partinë, për hir të partisë dhe të pushtetit tonë të dashur, zemra ime dëshiron të marrë pjesë në lumin e Matit, ku do bëhet hidrocentrali.
Të marr edhe unë pjesë si gjithë populli shqiptar.
Rrofsh sa malet i shtrenjti komandant, që hoqe popullin shqiptar në luftë dhe sot e heq për lumturinë.
Rroftë partia (e) lavdishme komuniste!
Rroftë Stalini i madh, direku i paqes në botë! Memorie.al
Mbetem dhe nderime dhe bindje,
I internuari Fezo Dajlan Llënga
Copyright©“Memorie.al”
Të gjitha të drejtat e këtij materiali janë pronë ekskluzive dhe e patjetërsueshme e “Memorie.al”, sipas Ligjit Nr.35/2016 “Për të drejtat e autorit dhe të drejtat e tjera të lidhura me to”. Ndalohet kategorikisht kopjimi, publikimi, shpërndarja, tjetërsimi etj., pa autorizimin e “Memorie.al”, në të kundërt çdo shkelës do mbajë përgjegjësi sipas nenit 179 të Ligjit 35/2016
