Nga Bujar LESKAJ
Memorie.al / Më 14 shtator 1943, në moshën 43 vjeçare, ra duke luftuar kundër fashizmit, në Gërhot të Gjirokastrës Hysni Lepenica. Hysni Lepenica (1900- 1943), ishte komandant dhe udhëheqës i rendësishëm i Luftës Antifashiste, firmëtar i Marrëveshjes së Mukjes, 1 – 2 gusht 1943, anëtar i “Komitetit për Shpëtimin e Shqipërisë”, komitet që doli nga kjo Marrëveshje, Komandant i Përgjithshëm i Fuqive të ‘Ballit Kombëtar’, për Jugun e Shqipërisë, ‘Dëshmor i Atdheut’, dekoruar pas vitit 1990 nga presidenti Sali Berisha, presidenti Alfred Moisiu dhe nga presidenti Bujar Nishani me medaljen e lartë; ”Nder i Kombit Shqiptar”
Hysni Lepenica ishte njeri me ndjenja të thella atdhetare, ndjenja që i shndërroi në vepra, duke i falur atdheut edhe jetën e tij. Ai ishte një prijës që e ndiqte pas masa e madhe e popullit, kryesisht e fshatarësisë, pasi fshatarësia ka mbajtur peshën më të madhe të asaj lufte. Si personazh historik Hysni Lepenica është një demokrat republikan, kundër Mbretërisë, antizogist, antifashist i betuar, antikomunist i bindur, duke dëshmuar karakterin e tij burrëror, për të mbrojtur deri në frymën e fundit bindjet e tij dhe idealin demokratik.
Hysni Lepenica ishte atdhetar dhe politikan vizionar, ai braktisi shpejt idetë komuniste, kundërshtoi vendosjen e yllit në kapele dhe kundërshtoi bashkëpunimin me serbo-malazest duke akuzuar Partinë Komuniste se ishin nën komandën e serbëve. Hysni Lepenica ishte produkt i rrethanave historike të një kohe që kërkonte heronj dhe ai ishte një hero. Madhështi e veprës së tij do u transmetohet brezave të ardhshëm.
Lindi rrojti dhe vdiq duke u sakrifikuar për lirinë e popullit të tij. Në çdo çast të jetës së tij kur rrezikohej atdheu ai u tregua ushtar i denjë i vendit të tij, duke u kthyer në simbol të lirisë. Që 20 vjeç djalë krejt jetën e tij e kaloi me armë në dorë dhe nëpër burgje për interesa të larta të atdheut të tij. Hysni Lepenica ishte një luftëtar lirie, që dashurinë për atdheun e shndërroi në vepra, në beteja të shumta kundër pushtuesit të vendit të tij. Ai ishte për luftë dhe luftoi deri në fund kundër pushtuesit të huaj.
Gjatë luftës Antifashiste ai do merrte pjesë ose do të komandonte më shumë se 16 beteja, me shumë se kushdo tjetër. Isuf Luzi thotë se; ishte trim që luftonte në këmbë. Hysni Lepenica punoi dhe luftoi deri në fund të jetës, për marrëveshje e bashkëpunim me Frontin Nacionalçlirimtar. Hysni Lepenica i përkiste grupit të të rinjve të shkolluar në Europë, si Safet Butka, Abas Ermenji, Zef Pali, Vasil Andoni, Skënder Muço e të tjerë, të cilët ishin për luftë pa kompromis me pushtuesin
Dimensioni human i Hysni Lepenicës u tregua gjatë luftës sidomos në sjelljen ndaj robërve të luftës. Hysni Lepenica i përkiste rrymës republikane, sipas të cilit “Nuk ka zgjidhje me kollona me ushtarë, por me kamionë me kallmoq” (Branko Merxhani (1894-1981). Si politikan vizionar ai do të jetë nismëtar i themelimit të Partisë Socialdemokrate. Hysni Lepenica ishte krahu i armatosur i Ballit Kombëtar, që nuk kishte asnjë implikim me pushtuesin fashist. Eliminimi i tij mbyllte një problem të madh në planin strategjik të Partisë Komuniste e cila po e shpinte popullin drejt luftës civile.
Vrasja e Hysni Lepenicës likujdoi krahun e armatosur të “Ballit Kombëtar” që ishte për luftë pa kompromis me pushtuesin e huaj. Rënia e Hysni Lepenicës e la “Ballin Kombëtar” pa komandant në Jug të Shqipërisë, për të vazhduar luftën dhe i hapi udhën Partisë Komuniste për pushtetin e ardhshëm që synonte me çdo mjet dhe me çdo kusht. Jam i bindur se figura e Hysni Lepenicës, do t’i bëjë ballë me dinjitet gjykimit të historisë e, do të lexohet me ëndje në librat e historisë.
Përfundimisht do të thoshim se Hysni Lepenica, me shërbimet që i solli vendit të tij të cilit i fali edhe jetën, ka fituar të drejtën për t’iu përjetësuar emëri në faqet e lavdishme të historisë së kombit tonë. Hysni Lepenicës i përket e ardhmja. Me jetën dhe veprën e plotë të Hysni Lepenicës, mund të njiheni më shumë nëpërmjet librave të studiuesit të historisë z. Enver Memishaj (Lepenica): “Hysni Lepenica, Komandant i Përgjithshëm i Forcave të Ballit Kombëtar” dhe “Hysni Lepenica, vendi që zë në historinë e popullit shqiptar”. Memorie.al
